"Περί Έρωτος", από τη Νότα Κυμοθόη 2008

                                                        φωτ.1.(from internet, thank you)
"Περί Έρωτος"
Αυτό το εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .
από τη Νότα Κυμοθόη 2008
(Μετάφραση από το Συμπόσιον Πλάτωνος, και απόδοση Νότα Κυμοθόη)
copyright:Νότα Κυμοθόη




Σωκρ. " ...Τι θα μπορούσε να είναι ο Έρωτας; Θνητός;"
Διοτ. "...Μεταξύ θνητού και αθανάτου."
Σωκρ. "Τι όμως Διοτίμα;"
Διοτ. "Μεγάλος δαίμονας Σωκράτη, μεταξύ θεού και θνητού."
Σωκρ. "Ποια δύναμη έχει;"
Διοτ. "Να ερμηνεύει και να μεταφέρει στους θεούς τα ανθρώπινα και στους ανθρώπους τα θεϊκά. Εκείνων τις προσευχές και τις θυσίες, αυτών τις προσταγές και τις ανταμοιβές και όντας στη μέση και των δυο, συμπληρώνει το κενό, ώστε το σύμπαν να συνδέεται με τον εαυτό του. Μέσω αυτού προχωρεί και ολόκληρη η μαντική και η τέχνη των ιερέων η σχετική με τις θυσίες τις μυήσεις, τους μαγικούς ψαλμούς και γενικά τη μαγεία και τη μαγγανεία. Γιατί ο Θεός δεν αναμειγνύεται με τον άνθρωπο, αλλά μέσω αυτού γίνεται κάθε επικοινωνία και συνομιλία των θεών προς τους ανθρώπους κι όταν είναι ξύπνιοι κι όταν κοιμούνται. Κι εκείνος που είναι σοφός σ' οτιδήποτε άλλο, ή σε επάγγελμα ή σε τέχνη, δεν είναι παρά ένας εργάτης. Αυτοί λοιπόν οι δαίμονες είναι πολλοί και κάθε είδους κι ένας από αυτούς είναι ο Έρωτας.
Σωκρ. "Και ποιος είναι ο πατέρας του και η μητέρα του;"
Διοτ. "Είναι μεγάλη ιστορία, αλλά θα σου την πω. Όταν λοιπόν γεννήθηκε η Αφροδίτη, έτρωγαν οι θεοί και μαζί τους ο γιος της Μήτιδος, ο Πόρος. Αφού δείπνησαν, έφτασε η Πενία, για να ζητιανέψει σε αυτό το μεγάλο φαγοπότι και στεκόταν στην πόρτα. Ο Πόρος, μεθυσμένος από το νέκταρ (γιατί κρασί δεν υπήρχε ακόμα), μπήκε στον κήπο του Δία και βαρύς από το πιοτό αποκοιμήθηκε. Η Πενία τότε, επειδή ήταν άπορη, σκέφτηκε να κάνει παιδί μαζί του. Ξάπλωσε λοιπόν κοντά του και γέννησε τον Έρωτα. Γι' αυτό κι έγινε ακόλουθος και υπηρέτης της Αφροδίτης, επειδή γεννήθηκε στα γενέθλιά της κι επειδή από τη φύση του ήταν οπαδός του ωραίου και η Αφροδίτη είναι η πιο ωραία. Αλλά σαν γιος ο Έρωτας του Πόρου και της Πενίας, βρίσκεται πάντα φτωχός και καθόλου απαλός κι ωραίος, όπως νομίζουν οι πολλοί. Αλλά σκληρός και λερωμένος και ξυπόλυτος κι άστεγος.
Ξαπλώνει πάντα κατάχαμα, χωρίς στρώμα. Κοιμάται στο ύπαιθρο, έξω από τις πόρτες και στους δρόμους, έχοντας τη φύση της μητέρας του και παντοτινή σύντροφο τη στέρηση. Από τον πατέρα του πάλι έχει πάρει να κυνηγαέι τα ωραία και τα καλά, γιατί είναι ανδρείος και ριψοκίνδυνος κι ορμητικός, ικανός κυνηγός, μηχανευόμενος συνεχώς κάτι. Είναι παθιασμένος για γνώση κι επινοητικός, φιλοσοφώντας ολόκληρη ζωή. Είναι δυνατός γητευτής και μάγος και σοφιστής και ούτε αθάνατος είναι, ούτε θνητός. Αλλά την ίδια μέρα ανθεί και ζει και την ίδια μέρα πεθαίνει κι αναβιώνει πάλι όταν καταφέρει, χάρη στη φύση του πατέρα του κι εκείνο που αποκτάει του φεύγει πάντοτε γρήγορα, ώστε ο Έρωτας δεν είναι ποτέ ούτε φτωχός, ούτε πλούσιος και βρίσκεται ανάμεσα στη σοφία και στην αμάθεια. Διότι, από τους θεούς κανείς δεν φιλοσοφεί, ούτε επιθυμεί να γίνει σοφός, αφού είναι. Κι αν είναι κάποιος σοφός, δεν φιλοσοφεί. Ούτε οι αμαθείς φιλοσοφούν κι ούτε επιθυμούν να γίνουν σοφοί, γιατί αυτό ακριβώς είναι το κακό της αμάθειας. Δηλαδή όταν κάποιος δεν είναι ούτε ωραίος, ούτε καλός, ούτε σώφρων, να νομίζει ότι τα έχει όλα αυτά σε ικανοποιητικό βαθμό. Δεν επιθυμεί λοιπόν κάποιος κάτι που δεν πιστεύει ότι του λείπει κάτι, εκείνο δηλαδή που δεν πιστεύει ότι του λείπει.
Σωκρ. "Ποιοί όμως Διοτίμα είναι οι φιλοσοφούντες, αν δεν είναι ούτε οι σοφοί, ούτε οι αμαθείς;"
Διοτ. "Είναι ολοφάνερο. Αυτό και παιδί θα το καταλάβαινε, ότι είναι εκείνοι που βρίσκονται ανάμεσα σ' αυτούς τους δυο κι ένας από αυτούς είναι και ο Έρωτας. Γιατί η σοφία είναι από τα ωραιότερα πράγματα κι ο Έρωτας είναι έρωτας για το ωραίο, ώστε κατ' ανάγκη ο Έρωτας είναι φιλόσοφος και βρίσκεται σαν φιλόσοφος ανάμεσα στη σοφία και την αμάθεια. Αυτή λοιπόν είναι η φύση του Έρωτα, αγαπητέ μου Σωκράτη. Αλλά εσύ άλλο πράγμα νόμισες ότι είναι ο Έρωτας και δεν απορώ που το έπαθες. Νόμισες δηλαδή, ότι Έρωτας είναι το αντικείμενο του Έρωτα κι όχι το υποκείμενο. Γι' αυτό νομίζω σου φαινόταν πανέμορφος ο Έρωτας. Γιατί το αντικείμενο του Έρωτα είναι ωραίο και τρυφερό και τέλειο κι αξιοθαύμαστο. Το υποκείμενο όμως του Έρωτα έχει άλλη όψη, όπως σου περιέγραψα.
Σωκρ. "Αφού όμως είναι έτσι ο Έρωτας, τι χρειάζεται στους ανθρώπους;"
Διοτ. "Έχει ως αντικείμενο τα ωραία. Τι είναι τα ωραία; Τι αγαπάει;"
Σωκρ. "Να γίνουν δικά του"
Διοτ. "Ναι αλλά ακόμα ζητάει κι άλλα. Τι θα κερδίσει που θα αποκτίσει τα ωραία;"
Σωκρ. "Δεν μου είναι καθόλου εύκολο να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση"
Διοτ. "Αν στη θέση του ωραίου έβαζε κάποιος το καλό, πες μας Σωκράτη, αγαπάει ο ερωτευμένος με τα καλά; Τι αγαπάει;"
Σωκρ. "Να γίνουν δικά του"
Διοτ. "Και τι θα κερδισει αν αποκτήσει τα καλά δικά του;"
Σωκρ. "Θα γίνει ευτυχισμένος"
Διοτ. "Με την απόκτηση λοιπόν των αγαθών οι ευτυχισμένοι είναι ευτυχισμένοι και γιατί θέλει να είναι ευτυχισμένος όποιος το θέλει;"
Σωκρ. "Σωστά τα λες"
Διοτ. "Αυτή λοιπόν η επιθυμία κι αυτος ο έρωτας νομίζεις ότι είναι κοινά σ' όλους τους ανθρώπους κι ότι όλοι θέλουν τα καλά να είναι πάντα δικά τους;"
Σωκρ. "Έτσι νομίζω, είναι κοινά σε όλους"
Διοτ. "Τότε Σωκράτη, γιατί δε λέμε ότι όλοι είναι ερωτευμένοι, αφού όλοι αισθάνονται παντοτινό έρωτα γι' αυτά τα πράγματα, αλλά λέμε μόνο είναι ερωτευμένοι κάποιοι κι άλλοι δεν είναι;"
Σωκρ. "Απορώ κι εγώ"
Διοτ. "Να μην απορείς, γιατί έχουμε ξεχωρίσει κάποιο είδος έρωτα δίνοντάς του το όνομα έρωτας, ενώ για τα άλλα έχουμε άλλα ονόματα"
Σωκρ. " Κάποιο πράδειγμα;"
Διοτ. "Να, η ποίηση ας πούμε, που είναι πάντα η αιτία οπού το καθετί περνάει από την ανυπαρξία στην ύπαρξη και σε όλες τις τέχνες οι εργασίες είναι ποιήσεις και οι δημιουργοί ποιητές"
Σωκρ. "Σωστά λες"
Διοτ. "Ναι , αλλά ξέρεις ότι δεν λέγονται ποιητές, αλλά έχουν άλλα ονόματα κι ότι από την ποίηση μόνο το σχετικό με τη μουσική και τη μετρική, έχει πάρει το όνομα ποίηση κι εκείνοι που έχουν αυτή την ιδιότητα ονομάζονται ποιητές."
Σωκρ. "Σωστά"
Διοτ. " Το ίδιο συμβαίνει και με τον Έρωτα. Κάθε επιθυμία των καλών πραγμάτων και της ευτυχίας είναι ο μεγαλύτερος κι απατηλός έρωτας κάθε ανθρώπου. Αλλά εκείνους που στρέφονται με πολλούς τρόπους προς αυτόν, ούτε ερωτευμένους τους λέμε ούτε εραστές. Αντίθετα εκείνοι που ακολούθησαν ένα είδος κι ασχολήθηκαν μ' αυτό, έχουν το όνομα του έρωτα, δηλαδή ερωτευμένοι ή εραστές."
Σωκρ. "Μπορεί να έχεις δίκιο"
Διοτ. "Λένε, ότι αυτοί που αισθάνονται έρωτα είναι εκείνοι που αναζητούν το άλλο μισό τους. Εγώ όμως λέω ότι έρωτας δεν είναι ούτε για το μισό, ούτε για το ολόκληρο, αν αυτό δεν είναι καλό. Αφού τα πόδια τους και τα χέρια τους αποφασίζουν να τα κόψουν οι άνθρωποι, αν τους φαίνονται ότι είναι βλαβερά. Γιατί δεν αποδέχονται όλοι πλήρως τα δικά τους, εκτός αν το καλό κάποιος το θεωρεί δικό του και το κακό ξένο, γιατί μόνο το καλό ερωτεύονται οι άνθρωποι, δεν είν' έτσι;"
Σωκρ. "Ναι"
Διοτ. "Μήπως όμως αισθάνονται έρωτα οι άνθρωποι και για την απόκτηση του καλού;"
Σωκρ. " Ναι"
Διοτ. "Μήπως όχι μόνο για την απόκτηση αλλά, για την παντοτινή κτήση του καλού";
Σωκρ. " Ναι, να το προσθέσουμε κι αυτό"
Διοτ. "Είναι ο Έρωτας η παντοτινή κατοχή του καλού"
Σωκρ. "Σωστά"
Διοτ. "Αφού λοιπόν ο έρωτας είναι πάντα αυτό, με πιο τρόπο όταν κάποιος το επιδιώκει με ζήλο και με επιμονή και με ποια πράξη θα μπορούσε να ονομαστεί όλο αυτό έρωτας;"
Σωκρ. "Διοτίμα, αν ήξερα δεν θα σε θαύμαζα για τη σοφία σου και δεν θα σύχναζα κοντά σου για να μάθω"
Διοτ. "Αυτό είναι η γέννηση μέσα στο ωραίο, είτε αφορά το σώμα είτε την ψυχή"
Σωκρ. "Δεν καταλαβαίνω τι λες"
Διοτ. "Θα γίνω σαφής. Κυοφορούν όλοι οι άνθρωποι και στο σώμα και στην ψυχή κι όταν φτάσουν σε κάποια ηλικία, επιθυμεί η φύση να γεννήσει. Να γεννήσει όμως μέσα στο άσχημο δεν μπορεί, μόνο μέσα στο ωραίο. Γιατί η συνουσία του άντρα και της γυναίκας είναι τοκετός κι αυτό είναι θεϊκό πράγμα κι είναι το αθάνατο στοιχείο που ενυπάρχει στο έμβιο ον που είνα θνητό, η κύηση και η γέννηση. Αλλά αυτά δεν γίνονται σε διαφορετικό μη θεϊκό περιβάλλον κι ανάρμοστο με το ωραίο. Σαν Μοίρα η Ειλέιθυια και η Καλλονή βρίσκονται στη γέννηση γιαυτό όταν πλησιάζει η ώρα , όταν κάτι όμορφο έρχεται να γεννηθεί γίνεται ευνοϊκό κι έρχεται ο τοκετός. Όταν κάτι άσχημο είναι να συμβεί δεν γεννιέται και υποφέρει η φύση. Από αυτό προέρχετια η μεγάλη λαχτάρα για τη γέννηση, γιατί ο παραφουσκωμένος για το ωραίο απαλλάσεται από τους πόνους. Ο έρωτας λοιπόν Σωκράτη δεν είναι έρωτας για το ωραίο, όπως νομίζεις"
Σωκρ. "Τι είναι λοιπόν;"
Διοτ. "Είναι έρωτας για τη γέννηση και τον τοκετό μέσα στο ωραίο"
Σωκρ. "Ας είναι έτσι"
Διοτ. "Γιατί η γέννηση είναι κάτι αιώνιο κι αθάνατο για τον θνητό κι είναι αναγκαίο, όπως συμφωνήσαμε ως τώρα, πως ο πόθος της αθανασίας πρέπει να συνυπάρχει με τον πόθο του καλού. Αν ο έρωτας είναι επιθυμία να έχεις το καλό παντοτινά δικό σου τότε και η αθανασία αποτελεί αντικείμενο του έρωτα. Και ποια νομίζεις, Σωκράτη, ότι είναι η αιτία αυτού του έρωτα και της επιθυμίας; Ή μήπως δεν έχεις προσέξει τη συμπεριφορά των ζώων και πως αρρωσταίνουν κι υποφέρουν από την επιθυμία αυτή; Κι είναι έτοιμα να πολεμήσουν τα σθενέστερα και να πεθάνουν. Αλλά όσον αφορά τους ανθρώπους, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι το κάνουν ύστερα από σκέψη. Αλλά τα ζώα, γιατί έχουν τέτοια ερωτική διάθεση; Αν δεν τα καταλαβαίνεις αυτά, δεν θα γίνεις ποτέ καλός στα ερωτικά"
Σωκρ. "Γιαυτό Διοτίμα ήρθα σε σένα, γιατί χρειάζομαι δασκάλους"
Διοτ. "Αν λοιπόν πιστεύεις ότι ο έρωτας έχει ως αντικείμενο αυτό που συμφωνήσαμε, μην απορείς, διότι η θνητή φύση επιδιώκει να είναι αιώνια κι αθάνατη κι αυτό το πετυχαίνει μόνο με τη γέννηση, γιατί αφήνει ένα νέο στη θέση του παλιού. Ανανεώνεται στο σώμα, στη ψυχή, στους τρόπους στις συνήθειες, αντιλήψεις, επιθυμίες, λύπες, φόβους και το καθένα είναι διαφορετικό στον καθένα μας...Μ' αυτό το τρόπο κάθε θνητό ον διασώζεται και μετέχει της αθανασίας και χάρη της αθανασίας υπάρχει στον καθένα ο ζήλος και ο έρωτας για το κάθε τι."
Σωκρ. "Καλά ,σοφότατη Διοτίμα, πράγματι έτσι συμβαίνει"


ΜΕ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ
ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΤΟΥ1
Νότα Κυμοθόη

Αυτό το εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .