ΓΝΩΜΗ

"ΩΣ ΑΕΙ ΤΟΝ ΟΜΟΙΟΝ ΑΓΕΙ ΘΕΟΣ ΩΣ ΤΟΝ ΟΜΟΙΟΝ"
Όμηρος, Οδύσσεια
Όπως πάντοτε τον όμοιον οδηγεί ο Θεός ως τον όμοιον
(Απόδοση Νότα Κυμοθόη)


Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου 2011

Νότα Κυμοθόη "ΤΑ ΠΕΡΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΛΟΝΤΑ" Δοκίμιο


Νότα Κυμοθόη"ΤΑ ΠΕΡΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΛΟΝΤΑ"Δοκίμιο
(με αφορμή το έτος Οδ. Ελύτη 2011)


    Οι μεγαλοπολεόπληκτοι σήμερα, αναρωτιέμαι, σήμερα πόσο κατανοούν την Ποίηση και τους Λογοτέχνες; Η αφορμή; Όλα τα γεγονότα των ημερών μας, αλλά και η έντονη αντιπαράθεση ανάμεσα σε Ποιητές. Έχω κάνει τις υπερβάσεις μου μέσα απ' όλες τις διαδρομές οπού ευτύχισα να διαβώ μόνη. Αλλ' αυτό ενδιαφέρει εμένα, μπορεί ίσως στο μέλλον και κάποιους που... Ίσως βρουν ενδιαφέροντα κι ασχοληθούν με τη σκέψη μου.
    Ίσως, γιαυτό σήμερα στους δρόμους της πόλης, συλλογίζομαι, πως αισθάνεται ένας απλός άνθρωπος, όταν διαβάζει Οδυσσέα Ελύτη; Και πως μπορεί να αισθάνεται ένας άλλος άνθρωπος
που βαδίζει αμέριμνος σ' έναν άλλο δρόμο, με κάποιο Ποιητή κι έναν εκκολαπτόμενο Ποιητή;
"Ω φιλτάτη πατρίς! Ω θαυμασία νήσος!"
  Τι είναι λοιπόν η Τέχνη του Λόγου; Μπορεί ο Ποιητής να βλέπει μέσα σε αθώες εικόνες την ενοχή και να ομιλεί στο Λόγο του για ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ; Μπορεί η Ποίηση να έχει δυνατότητες μέσα στο λευκό χαρτί και να ομιλεί το ΜΑΥΡΟ της εποχής όταν το καταγράφει;
"Αχ ομορφιά συ θα με παραδώσεις καθώς ο Ιούδας"
   Γιατί, ποιος έχει αλήθεια αναρωτηθεί, ποιος είναι ο γείτονας του θανάτου; Υπάρχει θάνατος σ' έναν Ποιητή;
   " Ίδιος ο βράχος κι όλο ευσέβεια
Περιπατούν τα κύματα στα σκοτεινά. Οι ασφόδελοι
Και οι νάρκισσοι κι εκείνοι αποκυήματα
Της φαντασίας των νεκρών παν κατά νέφη και ύπνους"  
     Τότε η Ποίηση τι είναι; Αυτή η Τέχνη του Λόγου, οπού μαζί της πέρασε ολάκερη ζωή ΜΟΝΟΣ, που είναι; Φυτρώνει μόνη της; Υπάρχει μόνη της; Η τεχνική λοιπόν!.. Είναι σπόρος πρωτογενής και ξεπερνιέται, αλλά η φύση; Είναι τόσο απλό να φανταστεί κάποιος πως πίσω από το λόφο υπάρχει μια θάλασσα. Αλλά ποιος μπορεί να πει με ακρίβεια τι χρώμα έχει; Ποιος μπορεί αν ομιλήσει για την αύρα της και με αυτή ν' αγγίξει το δέρμα σου συνομιλητή; Μόνον εσύ μπορείς να κατανοήσεις τη θάλασσα που τη γνωρίζεις. Μόνον εσύ μπορείς να αισθανθείς την αύρα της, γιατί σε έχει αγγίξει και ξέρεις τι σημαίνει... Γιατί η Ποίηση, δεν είναι απλή "ΓΡΑΦΗ...". Δεν είναι απλά επιδέξια όλα τα χέρια που γράφουν και πόσο εύκολα λέμε αυτό είναι ΠΟΙΗΣΗ... Γιατί τότε, θα ήταν όλοι Ποιητές τόσο εύκολα μέσα από διαγωνισμούς και αφθονία στίχων...και διορθώσεις κάποιων, θα γίνονταν πλήθος βιβλίων... Ελπίζω να ομιλώ με σαφήνεια και να κατανοείτε, πως όταν ομιλώ για τη "θάλασσα", δεν εννοώ απλά "τοπίο", επειδή η Ποίηση είναι Λογοτεχνία και όχι ΓΡΑΦΗ ΣΤΙΧΩΝ.
"Ώσπου κάποτε, ο βυθός μ' όλο του το πλαγκτόν κατάφωτο
θ' αναστραφεί πάνω απ΄ το κεφάλι μου. Κι άλλα ως τότε
ανακμυστήρευτα
Σαν μέσ' από τη σάρκα μου ιδωμένα θα φανερωθούν
Ιχθείς του αιθέρος, αίγες με το λιγνό κορμί κατακυμάτων
κωδωνοκρουσίες του Μυροβλήτη"
       Κι αν όλοι γυρεύουν να γίνουν ΠΟΙΗΤΕΣ από θέληση ή από πάθος μεγάλο σε κάποιο βιβλίο τ' ονόμά τους να δουν "Αρχοντοχωριάτες" κι εκατομμύρια συνταξιούχων ανθρώπων που ευημερούν κι οδηγούνται με τους στίχους στη μασχάλη καθημερινά, μέσα σ' εκείνες τις μεγάλες χωματερές "ομάδων" οπού έκαναν εμπόριο το πάθος της Ποίησης, αναρωτιέμαι...
       Ναι, αναρωτιέμαι, τι αισθάνονται άραγε αυτοί οι άνθρωποι όταν λένε ΠΟΙΗΣΗ; Τι νοιώθουν, όταν γράφουν για τη θάλασσα και για το κύμα της ή το νερό; Μα όταν αυτό που γράφουν έχει παραλήπτη τον άνθρωπο, τότε, ναι τότε, τι αισθάνονται;
"Ο τοίχος! Και της κλίμακας η κουπαστή κι εκείνη
Άβαφη κι από τις πολλές απαλές που πέρασαν παλάμες λεία!"


"Σαν να σε βλέπω ακόμη να περιδιαβάζεις κάτω απ΄τις δεντροστοιχίες
Ή και καμιά φορά στο φως με προσοχή να υψώνεις
Θραύσμα γαλαζωπό από πέτρωμα που φαίνονται οι ραβδώσεις του,
οπόταν
Όλες ιριδωμένες οι ώρες του έτους αρχινούν με βόμβο
Να στροβιλίζονται γύρω απ΄ το κεφάλι σου"
      Δηλαδή, πόσο άθραυστες είναι οι πτυχές της ψυχής και της καρδιάς, στη μνήμη ενός ανθρώπου, όταν σε αναγκάζει η ίδια η ζωή να σιωπάς συνεχώς, γιατί κάποιοι υψώνουν παραπετάσματα; Τι θα πει δηλαδή ΣΟΥ ΑΠΑΓΟΡΕΥΩ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ με τον τάδε ή τον δείνα; Κι αν το αποτέλεσμα αυτής της ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ εξυπηρετεί σκοπούς κι επιθυμίες δικές τους για συναλλαγές μη νόμιμες, τότε, ποια οδό βρίσκει να μιλήσει κάποιος;
         Κι αν λοιπόν οι άνθρωποι γύρω δεν νοιώθουν αλλά κάνουν "χρήση λέξεων" και κάνουν "χρήση λόγου", τότε τι νόημα έχει η ΠΟΙΗΣΗ;
"Γαβ η αγάπη, γαβ η απάρνηση, γαβ η Μαρία και η
Προσκύνησις των Μάγων, γαβ όλα σου τα υπάρχοντα..."
          Ο Ποιητής που είναι; "Η Ποίηση που ανήκει;". Και η ζωή μας τι νόημα έχει δίχως ΠΟΙΗΣΗ; Τα πρόσωπα γύρω μας μέρος της οικογένειας ή όχι, η αλήθεια ή το ψέμα, η όραση του σώματος και η άλλη της φαντασίας, είναι πλησίον ή μακρόθεν; Δεν είναι λοιπόν ΠΑΙΧΝΙΔΙ οι λέξεις, μήτε η ΠΟΙΗΣΗ ζυμάρι για όλους να πλάθουν κουλουράκια και να φτιάχνουν στίχους. Γιατί...άλλο στιχουργός κι άλλο ΠΟΙΗΤΗΣ!.. Γιατί η ΠΟΙΗΣΗ είναι μέρος της ψυχής, ή ίδια η ψυχή κι ως τέτοια συγκεντρώνεται όλη στον τρόπο ζωής και δεν είναι καθόλου υπόθεση των media ή κάποιων ομάδων που κάνουν χρήση ονομάτων άλλων, όπως κάνουν χρήση και του δικού μου ονόματος ΚΥΜΟΘΟΗ για να γράφουν "στίχους" εκθέτοντας έτσι κι αφήνοντας εντυπώσεις σε όσους δεν γνωρίζουν την αλήθεια...
"Α τι να πεις που κι έναν μόνον
Αναστεναγμό ν' ανοίξεις θα σε ρίξει χάμου ο άνεμος
Γαβ η αγάπη, γαβ ο Ιούδας με το φυγαδευμένο βλέμμα του
Γαβ του κόσμου όλου οι αποστάσεις και οι μακρύτατοι καιροί
Δεν ακούγεται πια τίποτε. Κείνο που 'θελε ο Θεός
Η ψυχή μου, η προς στιγμήν αιώνια, το 'νιωσε
και ξανά βρήκε το νόημα της υλακής του ο σκύλος"


                                               εικόνα:φωτογραφία της Νότας Κυμοθόη

     Έτσι απλά μέσα στη σκέψη  και στο νου, οπού ο Ποιητής μένει μόνος κι εκεί, ενώ έχει διαβεί όλο το θόρυβο της ημέρας αποπειράται μέσα στο δικό του πυθμένα, του δικού του κόσμου να συνευρεθεί με το "μυστικό του", αυτό οπού οι όσοι αγνοούν ονομάζουν "τρέλα", "παραλογισμό" ή ότι άλλο χαρακτηρισμό, που δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητά του, γιατί η Ποίηση ως λόγος έχει αλήθεια και αυτή η αλήθεια είναι οπού...Ναι, μόνον αυτή είναι που μπορεί να χαρακτηρίσει τον ΠΟΙΗΤΗ για τα νυν και για τα πριν και για τα ερχόμενα έτη του...
"Στέκω με το δεξί μου χέρι στην καρδιά
Πίσω μου δυο ή τρια κηροπήγια
Το μικρό τετράγωνο παράθυρο πάνω στην καταιγίδα
Τα Πέραν και τα Μέλλοντα...
...με τη λέξη ακόμη Σ' ΑΓΑΠΩ ευδιάκριτη επάνω του
Όπως από της εκκλησιάς την πυρκαγιά το εικόνισμα...
Φίλε συ που ακούς, ακούς της ευωδιάς των κίτρων...
...Έχει συνέχεια. Δε θα την πω. Κανείς δεν παίρνει τα δωρεάν
...Αυτά στη γλώσσα τη δική μου. Κι άλλοι άλλα σ' άλλες. Αλλ'
η αλήθεια μόνον έναντι θανάτου δίδεται."
       Κι όταν εξόριση σήμερα, από ανάγκη, λόγω κρίσης οικονομικής, σε άλλη χώρα κι όχι αυτήν οπού με γέννησε η μάνα μοίρα, αναπολώ τα περασμένα, δεν θα κλάψω για τίποτα, μήτε για τις νοσταλγίες που πονούν την ψυχή μου. Δεν θα λυγίσω μήτε σε όσους με κρίνουν σκληρή, γιατί τα δάκρυά μου είναι ακριβά και δεν τα σπαταλώ για άλλων λάθη. Αλλά σε θυμάμαι Οδυσσέα Ελύτη, τότε, οπού έσφιγγες τον πόνο σου στην απεραντοσύνη του ορίζοντα και έδειχνες το σύννεφο πίσω από τον γαλάζιο ουρανό. Ίδιο, ωσάν κι εκείνο το σύννεφο οπού αντίκρισα στο δρόμο, τότε που βάδιζα με τον πατέρα μου στον τελευταίο του περίπατο.

Με αγάπη για την Αγάπη
και αγάπη για το Φως της Αγάπης 
Νότα Κυμοθόη, Λάρνακα Κύπρου, 2011

Νότα Κυμοθόη "ΤΑ ΠΕΡΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΛΟΝΤΑ" Δοκίμιο © Νότα Κυμοθόη


Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2011

ΜΕ ΗΧΟΥΣ Γ.ΣΕΦΕΡΗ ΚΑΙ ΜΠ. ΜΠΡΕΧΤ: Γράφει η Νότα Κυμοθόη 2011

ΜΕ ΗΧΟΥΣ Γ.ΣΕΦΕΡΗ
(φωτ. από τον ιστό, πηγή Ιδ. Εθ. Τράπεζας Ελλάδος.Ευχαριστώ)
ΚΑΙ ΜΠ. ΜΠΡΕΧΤ
(φωτ. από τον ιστό, ευχαριστώ)
Γράφει η
Νότα Κυμοθόη 2011

ΜΕ ΗΧΟΥΣ Γ.ΣΕΦΕΡΗ ΚΑΙ ΜΠ. ΜΠΡΕΧΤ
Γράφει η Νότα Κυμοθόη 2011

"Λίγο ακόμα
θα δούμε τις αμυγδαλιές ν' ανθίζουν
τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο
τη θάλασσα να κυματίζει

λίγο ακόμα
να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα"
Γ.Σ. (1933-1934)

{Πόσο "λίγο ακόμα" θα περάσει
σε τούτη τη μικρή κι όμορφη χώρα;
Πόσο "λίγο ακόμα" θέλουν οι συνάνθρωποί μας
για ν' αντιληφθούν όλο αυτό το παιχνίδι
οπού αμέτοχοι κάποιοι δεν είναι;
Ο χρόνος ρέει ως η σημερινή βροχή
οπού ξεπλένει την πόλη της Αθήνας
Χρόνος ανθρώπων χοϊκών
οπού μετρούν στην παλάμη την ύλη
αυτή μόνον οπού ορίζουν...
Αλήθεια τι ορίζουν;
Τ' ανθρώπινα έργα τελειώνουν εκεί οπού
κάποιοι σμίγουν με την αδιαφορία 
και λένε πως έχουν κι άλλο χρόνο
μέσα στις μνήμες των όσων δεν ξεχνούν
αυτή τη μεγάλη προδοσία
των σύγχρονων καιρών.
Εκεί οπού κοχλάζει το αίμα
Εκεί οπού ξεχειλίζει το δίκιο
και σμίγει με το άδικο
στον ίδιο δρόμο
Εκεί οπού εσύ κι εσύ κι ο άλλος
τις αδύναμες ψυχές λησμονείτε
και το κεφάλι στρέφετε αλλού
Εκεί, οπού η μέρα χαράζει απ΄την αρχή
κι η νύχτα στρέφει σκοτάδι πάλι
Εκεί, οπού τίποτα, τίποτα δεν λησμονιέται
Εμείς θα γράφουμε Ποίηση!..}
Ν.Κ. 2011(c)

"Σε σκοτεινούς καιρούς"
(In finsteren Zeiten)

Δε θα λένε:Τον καιρό που η βελανιδιά τα κλαδιά της ανεμοσάλευε
Θα λένε: Τον καιρό που ο μπογιατζής τσάκιζε τους εργάτες.

Δε θα λένε: Τον καιρό που το παιδί πετούσε βότσαλα πλατιά 
στου ποταμού το ρέμα
Θα λένε: Τον καιρό που ετοιμάζονταν οι μεγάλοι πόλεμοι.

Δε θα λένε:Τον καιρό που μπήκε στην κάμαρα η γυναίκα.
Θα λένε: Τον καιρό που οι μεγάλες δυνάμεις συμμαχούσαν
ενάντια στους εργάτες.

Μα δε θα λένε: ήτανε σκοτεινοί καιροί.
Θα λένε: Γιατί σωπαίνουν οι ποιητές μας;
Μπ.Μπ.(1937)

Οι ποιητές, παρακαλώ, κύριοι "εκδότες, δημοσιογράφοι" ας μου επιτραπεί 
να ομιλήσω μέσα από το χώρο οπού επιλέγω να ζήσω
και μέσα στον οποίο ταυτίζομαι
κι εκφράζομαι 
ποιητικά.
Σε καιρούς, οπού ονομάζονται "σκοτεινοί"
και αυτό οπού με οδηγούν να πράξω
είναι μια ορατότητα
αρμοστή σε μένα
τέτοια
που να κρατά όλη την ουσία
αλλά να φανερώνει
τη λάμψη εσού
κι εμού.
.

Ο τρόπος που μεταχειρίζονται παγκόσμια την ύλη
δεν έχει στοχασμό εικαστικό
κι αυτό το δείχνουν
καθαρά με πράξεις
με λόγια ή  έργα
που δεν τέρπουν
τον άνθρωπο.
Η ύλη, ως ουσία που δόθηκε στην οικουμένη
έχει ορισμένο χρόνο και τόπο
αλλά έχει δύναμη
έχει ενέργεια
και διεισδύει
στη ζωή
καθενός.
Είναι μια μεταμορφωτική επέμβαση του γίγνεσθαι
κι ως τέτοια μεγάλη αλήθεια του παρόντος καιρού
αλλά κι όσων καιρών πέρασαν κι όσων έρχονται
δημιούργησε τάσεις ωφελιμισμού και
τύφλωσε των ανθρώπων
την όραση.
Ο ατομισμός δημιούργησε φαινόμενα και τάσεις
κερδοσκοπείας δίχως ομορφιά  και δίχως φως
περνώντας μέσα από μυστήρια
κι ατραπούς σκιερούς
απλά για εντύπωση
ή κάποια αίγλη
έλξης.
Κανείς δεν γύρεψε από τους κερδοσκόπους σχήμα
κάποιων Αγίων ή Αγγέλων ή Οσίων
παρά σκηνοθέτησε παιχνίδια
πονηρών δαιμόνων
σε σκιές.
Την ΑΡΜΟΝΊΑ οπού είναι οδός ενότητας ανθρώπων
και η μόνη οδός του εαυτού που μεγαλουργεί
γιατί σμίγει με το άλλο της ταίρι
αυτό της ΟΜΟΡΦΙΑΣ
έχει μόνο ένα SMS
την ΠΟΙΗΣΗ!..
Πως λοιπόν μπορούν οι κατέχοντες αυτό το μυστικό
να οδηγηθούν στη φθορά και στο θάνατο;
Ο κόσμος οπού έζησαν οι φίλοι Ποιητές
Γ.Σεφέρης και Μπ. Μπρέχτ
ήταν ίδιος σε άλλο χρόνο
κάθε μέρα άλλαζε
κι έφθασε ως εδώ
η φθορά του
γύρω μας.
Είναι τάχα φρόνιμο να ζούμε μέσα στη φθορά αδιάφορα;
Είναι θάρρος ν' αποφεύγουμε τις ταραχές;
Είναι τρόπος η σιωπή στον πόνο;
Και τότε; Ποια η θέση της Ποίησης;
Ποια η θέση των Ποιητών
και των Λόγων τους;
Διασώζει κάποιους;
Τα Νόμπελ; Τι;
Η Ποίηση
λοιπόν;
Τι;
Μας χρειάζεται τώρα περισσότερο η ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ από άλλοτε
για να δούμε όλοι αυτό το μπέρδεμα στη ζωή μας
οπού φταίμε εμείς και οι άλλοι κι εσύ, κι εσύ
και τα χρόνια που πέρασαν βουβά τάχα;
Όχι, μιλούσαν ΌΡΘΙΑ σε γης στασίδια
αλλά κανείς δεν αφουγκραζόταν
γιατί ο ήχος των άλλων
μένει βουβός
στο νήμα!
Κι αυτό οπού φαίνεται ξεκάθαρα τώρα είναι ο ΕΑΥΤΟΣ ΜΑΣ
μέσα σε όλους τους προγόνους και μέσα σε όλες τις αξίες
που έχουν καταρρεύσει εκεί στα λασπόνερα
αυτής ίσως της σημερινής ουράνιας ροής
μέσα στη βροχή κι εντός του κόσμου
γιατί είναι όλος ο κόσμος
όπου ζει επάνω στη γη
και υποχωρεί
η σκιά
όλη.
Οι καιροί λοιπόν, ανέκαθεν προχωρούσαν νύχτα και μέρα
κι αντάμα με τον άνθρωπο βάδιζαν καλά ή άσχημα
κι έγραφαν όλη την ιστορία του
κι από πάνω ο Ήλιος
σαν αρχαίος Σοφός
σε απόσταση
για να έχει 
τόπο
η γη.
Οι καιροί λοιπόν, οι άνθρωποι και η Ποίηση μαζί
σαν Θεία Λειτουργία, αλλά σε απόσταση
προχωρούσαν για να ρέει η ζωή
σε γνώση ή αμάθεια
με σεβασμό
υποθέτω
πάντα.
Αλλά, οι αρμοστές μιας μικρής χώρας τι πρόσωπα δείχνουν;
Πόσο χαρισματικοί είναι στην αντίληψη του λόγου
οπού μέσα από την Ποίηση πηγάζει;
Η τέχνη έχει δύναμη
κι όχι ομάδα
ή ποσότητα
μονομερή
σε τόπο.
Τι αντιπρωσεύουν οι Ποιητές μιας Λογοτεχνικής ομάδας;
Έχει  ο αριθμός των μελών πέραση ή μήπως όχι;
Αποφασίζει για την τιμή του ενός ή του άλλου;
ΠΟΙΟΣ;
Έχει σταθμά η ΣΟΦΙΑ των Λόγων σε άδειες παλάμες
μιας ανθρωπότητας σκιερής  και αδιάφορης
για μια τέτοια κοινωνία λογοτεχνών
οπού διδάσκει αυτά
χωρίς να διδάσκεται
αλήθεια το πλήθος;
Η τέχνη των απόψεων είναι σαν τη μόδα των καταναλωτών
παράλογη κι ωραία ή φαινομενικά όμορφη
και με διαφορές ελάχιστες
όταν υλικά και πνευματικά
ο χώρος της γης
ποιεί
γλώσσα βαριά
κι ασήκωτη
για
τέχνη
ανθρώπων
άλογων.
Πως λοιπόν οι λέξεις της ΠΟΙΗΣΗΣ θ' αλλάξουν τον κόσμο;
Πως τα βραβεία ΝΟΜΠΕΛ θα βρουν τρόπο
ώστε οι λέξεις να σώσουν τις αξίες;
Αυτό είναι μια κοινή γλώσσα
κι η ΠΟΙΗΣΗ
έχει ήχους
κάθαρσης.
Η ΠΟΙΗΣΗ δεν είναι ονειροπόλα να την περιφρονούν οι εκδότες
και να την χειρίζονται ως είδος μη εμπορεύσιμο
διότι ακολουθεί το δρόμο των αισθήσεων
και το δρόμο του νου
κι επαναστρέφει
εκεί οπού
ΕΜΕΙΣ ΟΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗ ΜΟΙΡΑ ΜΑΣ!
{ Ν.Κυμοθόη, (c) 2011 }

Με αγάπη για την Αγάπη 
και αγάπη για το Φως της Αγάπης Του1
με αγάπη και φως
Νότα Κυμοθόη

© Nότα Κυμοθόη